1'inci Dünya Savaşı sırasında İran'ın Hoy Cephesi'ndeki Türk askerlerine cephane taşırken dönüş yolunda şehit düşen ‘120 kahraman çocuk' üzerine makalesi bulunan Muğla Sıtkı Koçman Üniversitesi Edebiyat Fakültesi öğretim üyesi Prof. Dr. Tuncay Öğün, gönüllü olarak cephedeki askerlere mühimmat taşıyan ve dönüş yolunda yaşanan tipi sonrası şehit düşmelerinin yurdun dört bir köşesinde adsız kahramanlar ordusunun yapmış olduğu büyük mücadelelerin sadece bir örneği olduğunu açıkladı.
Prof. Dr. Öğün, 1. Dünya Savaşı'nda İran Hoy Cephesi’nde Türk ordusunun zor durumda olduğunu ve cephane ile erzak temininde yaşanan büyük zorlukları anlatarak, “Orduya cephane yetiştirilemiyor, erzak temini yapılması imkansız hale gelmişti. O dönemde Van’ın ahalisi, ‘iş başa düştü’ diyerek, yurt savunmasında sorumluluk aldı” dedi.
ÇOCUKLARIN KAHRAMANCA MÜCADELESİ
Yetişkin erkeklerin cephede olması ve uygun taşıma araçlarının bulunmaması nedeniyle, yaşları 12 ile 17 arasında değişen 120 çocuk, gönüllü olarak mühimmat taşımak için seferber oldular. Bu çocuklar, sırtlarında fişek taşıyarak, Hoy’daki Türk ordusuna cephane yetiştirmek üzere yola çıktılar. Görevlerini başarıyla yerine getiren bu kahraman çocuklar, dönüş yolunda Saray ilçesi yakınlarında yoğun bir tipiye yakalandılar. Maalesef, 80 çocuk o boğucu tipi sırasında hayatını kaybetti.
UNUTULMAZ HATIRA VE SİNEMA
Vanlılar, bu 120 çocuğun hatırasını yaşatmak için yıllarca çeşitli etkinlikler düzenlediler. Prof. Dr. Öğün, “1977 yılında, dönemin Belediye Başkanı Tayyar Dabbaoğlu tarafından Kurtuluş Parkı’na bir anıt dikildi. 2008 yılından itibaren her yıl bu kahraman çocukları anıyoruz” şeklinde konuştu. Ayrıca, Kültür Bakanlığı’nın desteğiyle 120 çocuğun kahramanlık öyküsü sinemaya da uyarlandı. "120" adlı filmde, şehit çocukların yaşıtları olan Vanlı çocuklar, gerçek kahramanları canlandırdı.
ŞEHİT ÇOCUKLARIN HUZURUNDA
Prof. Dr. Öğün, “Vanlı 120 çocuk, hem Van’ın hem de Türk milletinin hafızasında silinmez izler bıraktı. Bu kahramanlık, sadece Van’ın değil, tüm Türkiye’nin onurudur” diyerek bu çocukların hatırasının yaşatılmaya devam edileceğini vurguladı.
