Son yıllarda Türkiye'nin birçok yerinde hızla yaygınlaşan zincir marketler, küçük esnafı giderek daha zor bir duruma sokuyor. Özellikle büyük marketlerin, ürünleri düşük maliyetle temin etmesi ve fiyat avantajı sağlaması, mahalle esnafının rekabet gücünü zayıflatıyor. Bu durum, özellikle küçük ilçelerde ve mahallelerde faaliyet gösteren yerel işletmelerin müşteri kaybetmesine ve gelirlerinin düşmesine neden oluyor.
BÜYÜK MARKETLERİN FİYAT POLİTİKASI, KÜÇÜK ESNAFI ZORLUYOR
Van'da uzun yıllardır esnaflık yapan Başkaleli Nayim Kadir, küçük işletmelerin karşılaştığı zorlukları şöyle anlatıyor: “Çevremizde birçok zincir market var, ancak biz yine de elimizden geldiğince işimizi sürdürüyoruz. Elimize geçenle şükretmeye çalışıyoruz.” Kadir, zincir marketlerin fiyat konusunda büyük bir avantaj sağladığını ve bunun küçük esnafı zor duruma soktuğunu belirtiyor. "Büyük marketler tır bazında toplu alım yaparak ürünleri çok daha düşük fiyatlara temin edebiliyorlar. Biz ise perakende alıyoruz ve bu nedenle maliyetimiz yüksek oluyor. Aynı ürünü bizim 10 liraya aldığımızda, onlar toptan 5 liraya alabiliyor," diyerek fiyat farklarının küçük esnaf için büyük bir engel oluşturduğunu ifade etti.
KÜÇÜK ESNAFIN EN BÜYÜK SORUNU: DÜŞÜK KAR MARJLARI
Kadir’e göre, küçük esnafın en büyük sorunlarından biri düşük kar marjlarıyla ayakta kalmaya çalışmak. Büyük marketlerin piyasayı domine ettiğini ve fiyat konusunda onlarla rekabet edemediklerini dile getiren Kadir, "Müşteriler büyük alışverişlerini zincir marketlerden yapıyor. Küçük miktardaki ihtiyaçları için ise bize geliyorlar," şeklinde konuştu. Bu durum, küçük esnafın gelirlerini ciddi şekilde etkiliyor.
ZİNCİR MARKETLERİN SAYISI SINIRLANDIRILMALI
Kadir, devletin ve yerel yönetimlerin küçük esnafı desteklemesi gerektiğini savunuyor. Zincir marketlerin sayısının sınırlandırılmasını isteyen Kadir, "Her mahallede birkaç zincir market yerine, bir tane olsa daha iyi olur. Bu şekilde daha sağlıklı bir rekabet ortamı oluşur ve küçük esnaf da daha kolay ayakta kalır," diyerek konuya dikkat çekti.
KÜÇÜK ESNAF TEKNOLOJİYE UZAK KALIYOR
Dijitalleşmenin hız kazandığı günümüzde, Kadir'in işlettiği market herhangi bir dijital satış kanalını kullanmıyor. Küçük esnafın teknolojiye adapte olmasının zor olduğunu belirten Kadir, "Yeterli imkanlarımız olmadığı için dijitalleşme konusunda geri kaldık. Bu da bizi rekabet açısından zorluyor," dedi. Teknolojiyi kullanamayan küçük esnaf, online alışverişe yönelen tüketicilere karşı büyük bir dezavantaj yaşıyor.
TÜKETİCİLERE ÇAĞRI: MAHALLE ESNAFINA SAHİP ÇIKALIM
Kadir, mahalle esnafının geleceği konusunda belirsizliklerin devam ettiğini vurgulayarak, tüketicilere şu çağrıyı yaptı: "Tüketicilerin kendi esnafına sahip çıkmasını isteriz. Mahalle kültürünü koruyabilmek için yerel işletmelerin desteklenmesi gerektiğine inanıyoruz."