Van’da geleneksel tandır kültürü, modernleşen hayatla birlikte değişiyor. Eskiden her evin bir tandır evi bulunurken, günümüzde bu kültür yerini fırın ekmeğine ve haftalık pişirme alışkanlıklarına bırakıyor. İlçeye bağlı köylerde ise kadınlar, derin dondurucuların yaygınlaşmasıyla birlikte ekmeklerini toplu olarak pişirip uzun süre muhafaza ediyor.
YEREL KÜLTÜRÜN YERİNİ MODERN ALIŞKANLIKLAR ALIYOR
Van’ın köylerinde eskiden her evin bahçesinde tandır bulunur, ekmekler burada pişirilir, taze taze tüketilirdi. Ancak günümüzde, özellikle köylerde yaşayan kadınlar, iş gücü ve zaman kaybını önlemek amacıyla derin dondurucuları tercih etmeye başladı. Haftada bir gün, büyük miktarda ekmek pişirip bu ekmekleri uzun süre dondurucularda saklıyorlar.
DERİN DONDURUCU İLE EKMEK DEVRİMİ
Eskiden tandır başında geçirilen uzun zamanlar, yerini hızlı ve pratik çözümlere bırakmış durumda. Kadınlar, artık her hafta topluca ekmek pişirip derin dondurucularda saklıyor. Bu yöntem, aynı zamanda aile bütçesini de koruyor. Haftalık yapılan bu alışveriş ve pişirme işlemi, ekmek ihtiyacını karşılamak için büyük bir kolaylık sağlıyor.
KÖYLÜLER İÇİN DEĞİŞİM VE ZORLUKLAR
Bir yanda zamandan tasarruf sağlansa da, diğer yandan bu geleneksel alışkanlıkların kaybolması köylüler arasında bazı endişelere yol açmış durumda. Birçok kadın, “Eskiden tandır başında oturmak, komşularla sohbet etmek, ekmeğinizi pişirmek çok daha keyifliydi. Ama şimdi işler daha hızlı, daha pratik, ama bu eski kültür kayboluyor,” diyor.
KÖYDE YENİDEN TANDIR KEYFİ
Yine de bazı köylerde, geleneksel tandır kültürünü yaşatmaya çalışan kadınlar var. Tandır başı, hala bazı köylerde hem ekmek pişirmenin hem de komşularla bir araya gelmenin simgesi olmaya devam ediyor. Bazı yerleşim yerlerinde, özel günlerde ve kutlamalarda tandır başı geleneksel olarak yeniden canlanıyor.
Tandır kültürünün kaybolması, Van’da ve köylerinde yaşayanlar için derin bir değişim anlamına geliyor. Ancak geleneksel ekmek pişirme yöntemleri kaybolsa da, aynı kültürün modern yöntemlerle devam etmesi, bu kültürün yeni bir formda yaşatılması anlamına geliyor.
