Van’da kış mevsiminin habercisi olarak, kışlık peynirler tezgahlarda yerini almaya başladı. Vanlılar için kahvaltı sofralarının en önemli ve vazgeçilmez unsurlarından biri olan kışlık peynir, özellikle soğuk günlerin gelmesiyle birlikte yeniden popülerlik kazanıyor. Van ve çevre illerde, özellikle kış aylarında tüketilen bu peynir, hem sağlık açısından faydalı hem de geleneksel lezzetiyle sofralarda önemli bir yere sahip.
Van'da üretilen kışlık peynirlerin yapım süreci ise oldukça özenli ve zahmetli bir işlemdir. Kışlık peynir, özellikle ilkbahar aylarında koyunlardan sağlanan taze sütlerden yapılır. Bu sütler, doğal yöntemlerle işlenir ve peynir yapımında kullanılan süt, belirli bir olgunluğa ulaşana kadar tuzlanarak soğuk hava depolarında aylarca bekletilir. Bu bekleme süreci peynirin kendine özgü kıvamını ve tadını oluşturur. Van'da, bu peynirin üretimi genellikle küçük çiftliklerde yapılmakta ve her bir peynirin kalitesi büyük titizlikle korunmaktadır.
Kışlık peynirler, kış boyunca mutfaklarda yerini almakta ve genellikle kahvaltılarda tercih edilmektedir. Van’da, bu peynirlerin yapımı geleneksel yöntemlerle yapılır. Küçükbaş hayvanlardan sağlanan sütler, işlenip tuzlandıktan sonra doğal bir ortamda olgunlaşır. Bu peynirler, uzun süre dayanabilme özelliğine sahip olduklarından, kış aylarında tüketilmek üzere ideal bir seçenek oluşturur. Özellikle soğuk kış günlerinde, kışlık peynirin besleyici ve enerji veren yapısı, Vanlıların sofralarını renklendirir.
Van’daki pazar yerlerinde ve bakkallarda kışlık peynirler, kış sezonunun başından itibaren tezgahlarda yerini alır. Yöresel pazarlarda, kışlık peynirin taze hali, özellikle sabah saatlerinde yoğun talep görmektedir. Peynirin yüksek besin değeri ve lezzetinin yanı sıra, içeriğindeki doğal maddeler, kışın vücut direncini artırmaya yardımcı olur. Çoğu zaman, bu peynirler zeytin, tereyağı, bal ve ekmekle birlikte kahvaltı sofralarına eklenerek, kışın keyifli bir başlangıç yapılmasına olanak tanır.
Kışlık peynirin yapım süreci de oldukça ilginçtir. İlkbaharda sağlanan süt, yaz boyunca bekletildikten sonra tuzlanarak, soğuk hava depolarına konur ve bu süreçte peynirin olgunlaşması sağlanır. Peynirin tuzlanarak bekletilmesi, onun dayanıklı olmasını sağlar ve aynı zamanda ona özel bir tat kazandırır. Bu peynir, kış boyunca tüketildiğinde hem sağlıklı hem de oldukça besleyici bir gıda kaynağı olur. Van’ın köylerinde bu geleneksel peynirin üretimi, yıllardır değişmeden devam etmektedir.
Peynirin bu kadar ilgi görmesinin en önemli nedenlerinden biri, içinde hiç bir katkı maddesi barındırmıyor olmasıdır. Vanlılar, taze peynirin kalitesine güvenerek, her sabah kahvaltılarına eklerler. Ayrıca, kışlık peynirler sadece kahvaltılarda değil, yemeklerde ve mezelerde de kullanılabilmektedir. Peynirli börekler, kısır ve peynirli tatlılar gibi birçok yemekte de bu peynir türü tercih edilmektedir.
Van’daki üreticiler, bu peynirleri sadece şehir içinde değil, çevre illere de satmaktadır. Bu da kışlık peynirin, bölge ekonomisine katkı sağlamasının önünü açmaktadır. Birçok küçük çiftlik, kışlık peynir üretimini gelire dönüştürürken, yerel halk da bu peynirlerden düzenli olarak faydalanmaktadır. Kışlık peynir, sadece bir gıda maddesi olmakla kalmayıp, aynı zamanda Van’ın kültürünün ve mutfak geleneğinin bir parçasıdır. Bu peynirler, Van'da büyüyüp, bölgeyi ziyaret edenlere lezzetli ve geleneksel bir deneyim sunmaktadır.
Kışlık peynirlerin üretimi, aynı zamanda geleneksel yöntemlere olan bağlılığı simgeler. Her ne kadar modern üretim yöntemleri yaygınlaşmış olsa da, Vanlı üreticiler, kışlık peynirlerini geleneksel yöntemlerle yapmaya devam etmektedir. Bu da kışlık peynirin kalitesini ve doğallığını artırarak, geleneksel lezzetlerin yaşatılmasına olanak sağlar.
