Van, tarih boyunca birçok medeniyete ev sahipliği yaparak Anadolu’nun en önemli şehirlerinden biri oldu. Stratejik konumu ve doğal güzellikleriyle dikkat çeken şehir, tarih öncesi dönemlerden itibaren birçok uygarlığın merkezi olarak öne çıktı.
URARTULARIN BAŞKENTİ TUŞBA
Arkeolojik araştırmalar, Van’ın tarihini M.Ö. 5000’lere kadar götürüyor. M.Ö. 900 yılında başkent Tuşba’da kurulan Urartu Krallığı, Van Kalesi gibi önemli eserlerle bölgeye damga vurdu. Mezopotamya’ya kadar uzanan geniş topraklarda hüküm süren Urartular, M.Ö. 612’de Medler tarafından yıkıldı.
ROMA VE BİZANS HAKİMİYETİ
Van ve çevresi, Roma ile Sasani İmparatorluğu arasında sık sık el değiştirdi. Bölge, M.S. 395’te Bizans yönetimine geçti ve stratejik önemi nedeniyle sürekli mücadele alanı oldu.
İSLAMİYET VE SELÇUKLU DÖNEMİ
644 yılında Hz. Osman döneminde İslam orduları tarafından fethedilen Van, Emeviler ve Abbasiler döneminde İslam kültürüyle tanıştı. 1071 Malazgirt Zaferi’nden sonra Selçuklu hakimiyetine giren şehir, Eyyübiler, Karakoyunlular ve Akkoyunluların yönetiminde gelişimini sürdürdü.
OSMANLI’NIN STRATEJİK MERKEZİ
1548 yılında Kanuni Sultan Süleyman döneminde Osmanlı topraklarına katılan Van, 1555 Amasya Antlaşması ile Osmanlı’nın kalıcı bir merkezi haline geldi. Şehir, Hüsrev Paşa tarafından inşa edilen cami ve kervansaray gibi eserlerle Osmanlı döneminde önemli bir ticaret ve yönetim merkezi haline geldi.
ERMENİ İSYANLARI VE 1915 OLAYLARI
19. yüzyılın sonlarından itibaren bölgede başlayan Ermeni isyanları, Van ve çevresinde büyük yıkıma neden oldu. 1915 yılında Rus destekli Ermeni grupların işgali sırasında şehirde büyük kayıplar yaşandı. Türk ordusu, 2 Nisan 1918’de Van’ı tekrar kontrol altına aldı.
CUMHURİYETLE BİRLİKTE MODERNLEŞME
Cumhuriyet’in ilanıyla 29 Ekim 1923’te vilayet merkezi olan Van, savaşın izlerini kısa sürede silerek yeniden imar edildi. Devlet yatırımları ve altyapı çalışmalarıyla şehir, modern bir yapıya kavuştu.
Bugün tarihi mirası, doğal güzellikleri ve kültürel zenginlikleriyle Türkiye’nin önemli turizm ve kültür merkezlerinden biri olan Van, yerli ve yabancı turistlerin ilgisini çekmeye devam ediyor.