Van’da yaşayan Okan Reşitoğlu, ailesinden miras aldığı geleneksel bir zanaatı yaşatmaya devam ediyor.
Van'da yaşayan Okan Reşitoğlu, kökeni Başkale'den gelen bir ailenin üçüncü nesil temsilcisi olarak, dedelerinin ve amcalarının mirasını yaşatıyor. Elektrik Elektronik Mühendisliği mezunu olan Okan Reşitoğlu, uzun yıllar önce ailesinin geleneğini devralarak fistan üretimi ve satışı işine adım atmış. Van’da fistan dendiğinde akla gelen ilk isimlerden biri olan Reşitoğlu, bu kültürün gelişimine dair derin bir bilgiye sahip.
Geleneksel Yöresel Kıyafetlerden Fistan'a Uzanan Yolculuk
Fistan, Kürt kültürünün en önemli simgelerinden biri haline gelmiş durumda. Reşitoğlu, geleneksel düğünlerde giyilen bu kıyafetin, yıllar içinde nasıl popülerleştiğini anlatırken şunları söylüyor:
“Kürtler arasında artık her düğünde fistan giyiliyor. Eskiden bu kıyafet sadece bazı yörelerde tercih edilirdi. Ama sosyal medyanın etkisiyle fistan çok daha geniş kitlelere yayıldı. Hatta artık Hakkari gibi illerden bile insanlar gelip buradan alıyorlar.” Bu popülariteyi sağlayan en büyük etkenin, sosyal medyanın yaygın etkisi olduğunu belirtiyor. Fistan, adeta bir trend halini almış ve düğünlerin olmazsa olmazı olmuş.
Van Kültürün Vazgeçilmez Parçası: Fistan
Fistan, Kürt kültürünün en önemli simgelerinden biri olarak kabul ediliyor. Eskiden yalnızca belirli bölgelerde giyilen fistanlar, bugün neredeyse her Kürt düğününün vazgeçilmezi haline geldi. Reşitoğlu bu dönüşümü şöyle açıklıyor:
“Sosyal medyanın etkisiyle artık Hakkari gibi illerden bile gelip bizden alışveriş yapanlar var. Fistan düğünlerin olmazsa olmazı oldu.”
Düğün Sezonunda Talep Patlıyor
Fistan üretimi özellikle yaz aylarında büyük yoğunluk yaşıyor. Düğün sezonunun başlamasıyla birlikte atölyelerde adeta zamanla yarış başlıyor. Reşitoğlu, “Yaz boyunca başımızı kaldıramıyoruz. Bir ay önceden sıraya girenler var. Müşterilerin istediği tarihe yetişmekte zorlanıyoruz” sözleriyle iş yükünün büyüklüğünü dile getiriyor.
Her Bölgeye Özel Tasarımlar
Fistan üretiminde kumaş ve tasarım çeşitliliği ön planda. Yıllık trendlere göre değişen kumaş tercihleri arasında tül, ipek ve taş işlemeli modeller öne çıkıyor. Reşitoğlu, “Her aşiretin kendine özgü tarzı var. Kimi ağır taşlı modelleri severken, kimisi sadelikten yana,” diyerek bölgesel farklılıklara dikkat çekiyor.
Dubai’den Kumaş, Van’dan Zanaat
Üretimde kullanılan kumaşların çoğu Dubai’den ithal ediliyor. Bu özel kumaşlar, taçlandırma işlemleriyle daha ihtişamlı hale getiriliyor. Fiyatlar ise 8 bin TL’den başlayıp 10 bin TL’ye kadar çıkabiliyor. Reşitoğlu, “Kumaşın kalitesi ve işçilik fiyatı belirliyor. Her model, kişinin tarzına ve düğün konseptine göre şekilleniyor” diyor.
Fistan, Geleneksel Gelinliğin Yerini Alıyor
Van ve çevresindeki birçok köyde artık fistanlar, geleneksel gelinliklerin yerini almaya başlamış durumda. Reşitoğlu, “Birkaç yıl sonra gelinlikler tarihe karışacak. Fistan, gelinlikten daha gösterişli ve kültürel anlamı daha derin,” diyerek bu değişimi gözlemlediklerini ifade ediyor.
E-Ticarette Zorluklar
Sosyal medya fistan satışlarını artırsa da, e-ticaret tam anlamıyla yaygınlaşmış değil. Reşitoğlu bu durumu şöyle açıklıyor: “Kişiye özel dikim olduğu için online satış çok zor. Müşteriler genellikle ölçülerini alıp geliyor. Bu yüzden doğrudan temas önemli.”
Gelenek, Bir Ticaretten Fazlası
İş ortağı Kenan Gülmez, fistan üretiminin sadece bir ticaret değil, aynı zamanda bir kültürel miras olduğunu vurguluyor. “Van’da bu işi yapan herkes, aslında bir kültürel sorumluluğu yerine getiriyor. Bu sadece elbise değil, bir yaşam biçimi” diyor.
Tasarımda Yerel Talepler Belirleyici
Her bölgenin farklı taleplerine göre üretim yapılıyor. Gülmez, “Başkale ve Çatak daha taşlı ve ağır modelleri isterken, Van merkezde sade ve zarif tasarımlar öne çıkıyor. Bu farklılıklar bizim koleksiyonlarımızı şekillendiriyor” diyerek üretimdeki çeşitliliği anlatıyor.
Manevi Değeri Yüksek Bir Meslek
Gülmez, bu mesleğin manevi yanına da değinmeden geçmiyor: “Bu işi yaparken sadece para kazanmıyoruz, aynı zamanda bir kültürü yaşatıyoruz. İnsanlar geçmişlerine bu elbiselerle tutunuyor. Fistan, bizim için sadece kumaş değil, kimlik.”
Van’da Gelenek Yaşıyor
Van’da fistan geleneği, sadece kıyafet değil; bir kültürün, bir tarihin, bir yaşam biçiminin sembolü olarak nesilden nesile aktarılıyor. Reşitoğlu ve Gülmez gibi üreticiler sayesinde bu kültürel miras hem yaşatılıyor hem de modern dokunuşlarla geleceğe taşınıyor.