İran hükümeti, Tahran'daki aşırı nüfus, elektrik sıkıntısı ve su kıtlığı gibi sorunları aşmak için iddialı bir planla başkentini güney sahil bölgesi Makran'a taşımayı önerdi.
İran hükümeti, başkentini Tahran'dan güneydeki Makran bölgesine taşımayı planladığını açıkladı. Hükümet sözcüsü Fatemeh Mohajerani, bu değişikliğin Tahran’ın aşırı nüfus, elektrik sıkıntısı ve su kaynaklarındaki azalma gibi sorunlarını çözmeyi amaçladığını belirtti. Mohajerani, "Yeni başkent kesinlikle Makran bölgesinde olacak ve bu konu üzerinde çalışmalar sürüyor," dedi. Yetkililer, Makran’ın stratejik konumunun ve denize dayalı ekonomi potansiyelinin bu taşınmayı haklı çıkaran faktörler olduğuna vurgu yapıyor.
DENİZE DAYALI EKONOMİ VE AKADEMİK DESTEĞİ
Yeni başkent için yapılan hazırlıklarda, denize dayalı bir ekonomi kurma hedefinin de olduğu ifade edildi. İki farklı konseyin kurulacağını ve mühendisler, sosyologlar, ekonomistler gibi uzmanlardan destek alınacağını belirten Mohajerani, taşınmanın fizibilitesini incelemek amacıyla bu danışmanlardan yardım alacaklarını söyledi. Ancak taşınmanın henüz erken aşamalarında olduğunu ve acil bir adım atılmadığını vurguladı.
PEZEŞKİYAN’IN AÇIKLAMALARI TARTIŞMA YARATTI
İran Cumhurbaşkanı Mesud Pezeşkiyan, başkent tartışmalarını yeniden gündeme getirdi ve Tahran’ın mali yüklerinin sürdürülemez olduğuna dikkat çekerek, başkentin yerinin değiştirilmesi gerektiğini savundu. Geçtiğimiz hafta yaptığı açıklamalarda, "Hammaddeleri güneyden merkeze taşımak ve orada işleyip tekrar güneye göndermek, rekabet gücümüzü zayıflatıyor," dedi. Ancak Pezeşkiyan'ın açıklamaları, başkentin taşınması ile ilgili daha önceki tartışmaları daha da alevlendirdi.
ELEŞTİRENLER, PROJENİN PAHALI VE ZOR OLDUĞUNU SÖYLÜYOR
Gazeteci Gholhaki, sosyal medya üzerinden yaptığı paylaşımda, başkentin taşınmasının son derece pahalı ve zaman alıcı bir proje olacağına dikkat çekti. Gholhaki, "Azadi Stadyumu'nun yeniden inşası 18 ay sürüyor ve 19 trilyon riyale mal oluyor; başkentin yerinin değiştirilmesi ne kadar zaman ve para gerektiriyor? Bir yüzyıl ve yüz milyarlarca dolar düşünün!" diyerek, projeyi eleştiren görüşlere destek verdi. Eleştirmenler, başkent değişikliğinin İran ekonomisini sekteye uğratabileceğini, bu büyük adımın on yıllar sürebileceğini savunuyor.
TARTIŞMALARIN GEÇMİŞİNE BAKIŞ
İran'ın başkentinin taşınmasına yönelik tartışmalar, 1979 İslam Devrimi’nden bu yana çeşitli dönemlerde gündeme geldi. Ancak her defasında mali kısıtlamalar, siyasi durgunluk ve lojistik zorluklar nedeniyle proje hayata geçirilemedi. 2010'ların ortalarında Cumhurbaşkanı Hasan Ruhani de, Tahran’ın çevresel ve altyapı sorunlarını gündeme getirerek başkentin taşınması gerektiğini savunmuştu.
GÜNEY KONUMUNUN STRATEJİK AVANTAJLARI
Başkent Makran’a taşındığında, İran’ın Basra Körfezi’ne daha yakın bir konumda olacağı belirtiliyor. Uzmanlar, bunun İran’ın ekonomik gücüne katkı sağlayacağına, özellikle denizcilik ve enerji sektörlerinde avantaj yaratacağına işaret ediyor. Ancak taşınmanın maliyetleri ve lojistik zorlukları, bu avantajların hayata geçmesinin uzun zaman alacağına dair endişeleri beraberinde getiriyor.
İRAN'IN GELECEĞİ İÇİN KALICI BİR ÇÖZÜM MÜ?
Tahran'daki mevcut sorunlar, hükümetin bu köklü değişikliği düşünmesine neden olurken, projenin gerçekleşip gerçekleşmeyeceği konusunda hala büyük soru işaretleri bulunuyor. Uzmanlar, başkent taşınmasının İran’ın geleceği için uzun vadeli bir çözüm olabileceğini söylese de, bu tür büyük ölçekli projelerin başarıyla tamamlanmasının yıllarca sürebileceğini belirtiyorlar.
