Urartular, özellikle mimari ve sanat alanlarındaki ustalıklarıyla bilinse de, sulama kanalları ve gölet yapımındaki becerileri de dikkate değerdir. Bu becerilerin bir örneği olan Şamran Kanalı, Urartu Kralı Menua (M.Ö. 810-786) döneminde inşa edilmeye başlanmış. Yazıtlara göre, kanalın asıl adı "Menua" iken zamanla "Şamran" olarak değişmiştir. Bu ismin, Asur Kraliçesi Semiramis’e (Sammuramat) dayandığı ve fonetik bir değişim geçirdiği düşünülmektedir.

Arvas’ın “Acem” İfadesi Küresünnileri Kızdırdı Arvas’ın “Acem” İfadesi Küresünnileri Kızdırdı

Thumbs B C C814336A9C391B149Fdc70F3C048A06B

51 kilometre uzunluğunda olan Şamran Kanalı, sadece bir sulama kanalı değil, aynı zamanda bir aşk efsanesini de simgeliyor. Kral Menua, kızı Tariria için bugünkü Edremit’in güneybatısında, Kadembasti (Uğurlu Yer) mevkiinde yapay teraslar şeklinde asma bahçeleri yaptırmıştır. Bu bahçeler, Asur Kraliçesi Semiramis’in efsanevi asma bahçeleriyle özdeşleştirilerek halk arasında efsaneleşmiştir. Yarım aya benzeyen bu teraslar, halk arasında “Uğurlu Yer” olarak adlandırılmaktadır.

Şamran Kanalı, tarih boyunca çevresindeki tarımı beslemiş, 5000 hektarlık araziyi sulamıştır. Kanal, özellikle Edremit ilçesinden geçerek Van Ovası’na tatlı su taşımaktadır. Ancak zamanla yaşanan ilgisizlik ve bakımsızlık nedeniyle, bu tarihi mirasın büyük bir kısmı bozulmuş, kanal atıklarla dolmuş ve işlevini yitirir hale gelmiştir.

Yüzyıllar boyunca "Edremit Van’a bakar / içinden Şamram akar" dizeleriyle anılmaya devam eden Şamran Kanalı, şimdi daha fazla ilgiyi ve korunmayı hak ediyor. Bu değerli miras, hem Van’ın kültürel geçmişi hem de bölgenin geleceği için önemli bir su kaynağı olma özelliğini taşıyor. Ancak, gereken bakım ve restorasyon çalışmalarının yapılmaması durumunda, bu tarihî su yolu daha fazla kaybolma tehlikesiyle karşı karşıya kalacak.

Muhabir: ABDULSELAM KURT